Tek, bir yakıt kaynağından hem elektrik hem de ısı enerjisi üretilmesine Kojenerasyon denilmektedir. Birleşik Isı ve Güç, olarak da bilinen Kojenerasyon, dizel, doğal gaz, bi-fuel ve hatta ağır fuel oil gibi yakıtların yanmasından üretilen, termal enerjiyi kullanmaktadır. Normal şartlarda, elektrik jeneratörü , mekanik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren sıradan bir ekipman parçasıdır. Kojenerasyon uygulamasıyla, yanıcı yakıtlar bir motor veya türbin tarafından elektrik yüklerinin harici bir elektrik devresinden “itildiği” mekanik hareketi oluşturmak için kullanılmaktadır.
Kojenerasyon sistemleri nasıl çalışır?
Kojenerasyon, ana bileşenleri, motor, jeneratör ve ısı eşanjörü ile komuta ve kontrol sistemleri ile çalışmaktadır. Genellikle egzoz sistemi, havalandırma cihazları vb. ek bileşenler de sistemin bir parçası olmaktadır.
İçten yanmalı motor, elektrik üreten jeneratörü çalıştırmaktadır. İçten yanmalı motorda yakıt yanmasıyla oluşan ısı kullanılmadan, soğutma sistemleri aracılığıyla atılmaktadır. Bir ısı eşanjörü aracılığıyla ısıtma şebekesine verilmektedir. Bu şekilde, birincil enerjinin %98’e kadarı, yani elektrik ve ısı şeklinde kullanılmaktadır.
Kojenerasyonun faydaları nelerdir?
- Ekonomik Verimlilik: Kombine ısı ve elektrik üretimi için yakıtın optimum kullanımı, bir operasyonel verimliliği sağlar. Bunun sonucunda enerji maliyetleri azaltılmaktadır.
- Hızlı Amortisman: Büyük merkezi ,elektrik santrallerine kıyasla düşük maliyeti nedeniyle, kısa sürede karşılığını vermektedir.
- Sınırlı Kaynakların Korunması: Isı ve elektriğin ayrı ayrı üretilmesinin aksine, sınırlı sayıda fosil enerji kaynakları çok daha verimli bir şekilde kullanılmaktadır.
- Emisyonların azaltılması: Kojenerasyon çevre dostudur çünkü CO2 emisyonları önemli ölçüde azaltmaktadır.
- Arzın Güvenilirliği: Kojenerasyon yoluyla enerji üretimi, çoğunlukla doğrudan tüketim yerinde olmak üzere merkezi olmayan bir şekilde gerçekleştirilmektedir. Bu nedenle kamu enerji ağından bağımsızdır. Sonuç olarak, ısı ve elektriğin mevcudiyeti her zaman garanti edilmektedir.
Kojenerasyon nerede kullanılmaktadır?
Kojenerasyon santralleri genellikle şehirlerin bölgesel ısıtma sistemlerinde kullanılmaktadır. Büyük binaların (örneğin hastaneler, oteller, hapishaneler) merkezi ısıtma sistemlerinde bulunmaktadır. Endüstride proses suyu, soğutma, buhar üretimi veya CO2 gübrelemesi için termal üretim süreçlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Kojenerasyon sistemleri birçok sektörde kullanılmaktadır. Bu sektörler arasında hastaneler, bakım evleri, üniversiteler ve enerji yoğun süreçleri içeren çok çeşitli endüstriyel sektörler yer almaktadır.