I-REC Sertifikası: Yenilenebilir Enerji Üreticileri İçin Yeni Bir Gelir Kaynağı

I-REC Nedir?

I-REC (International Renewable Energy Certificate), enerji üretimi yapan santrallerin elektrik üretiminde yenilenebilir kaynaklar kullandığını belgeleyen uluslararası bir sertifikasyon sistemidir. Yenilenebilir enerji üreticisi olan Biyokütle, Hidroelektrik, Güneş, Rüzgar ve Jeotermal üreticileri, lisanslı veya lisanssız olarak gerekli şartları sağlayarak I-REC veri tabanına kayıt olabilirler. Bu sayede üretilen enerjinin ticareti dışında, oluşturulan I-REC kredileri satışı ile kendilerine ek bir gelir kaynağı yaratabilirler.

Yenilenebilir Enerji Santrallerinin I-REC Platformunda Kayıtlı Olmasının Faydaları

Şirketler ve hükümetler, karbon nötr olma hedefleri doğrultusunda yenilenebilir enerji sertifikalarına ihtiyaç duymaktadırlar. Kyoto Protokolü ve Paris İklim Anlaşma ile başlayan Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) sürecinde firmaların karbon salımını azaltmaya yönelik çalışma talepleri artmaktadır. Bu artan talep ile I-REC Sertifikalarının da değeri her geçen gün artmaktadır.

• Yenilenebilir enerji santralleri ürettikleri elektrik satışından elde edilen gelir haricinde oluşturdukları I-REC kredilerinin satışından da ek gelir elde edebilmektedir.
• I-REC Platformuna kayıt olmanın maliyeti oldukça düşük olduğu için geri dönüş süresi de fazlasıyla kısadır.
• Satışı gerçekleştirilen her bir sertifika yenilenebilir enerji santrallerinin kullanımını teşvik etmektedir.

I-REC platformuna kayıt olan Yenilenebilir Enerji Santral sahibi ve tüketim noktası olan firmalar, öz tüketimlerinde kullandıkları elektriğin kendi yenilenebilir enerji santralleri tarafından tedarik edildiğini belgeleyebilirler. Bu sayede, firmanın yenilenebilir enerji kullanımı, resmi ve güvenilir bir şekilde kayıt altına alınmış olur. Bu durum, firmanın sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmasında önemli bir rol oynar.

I-REC Platformuna kayıtlı olan santraller uluslararası alanda tanınırlığı artmaktadır. Özellikle çevre dostu enerji taleplerinin yüksek olduğu pazarlara giriş imkanı sağlamaktadır.

I-REC Sertifikası Alma Süreçleri

Türkiye’de I-REC Sertifikalarının doğrulayıcısı ve dağıtıcısı FOTON Enerji’dir. FOTON Enerji Platformu’nda üretici ve ticari kullanıcılar yer almaktadır. Yenilebilir enerji üreticisi olan santraller, FOTON tarafından belirlenen ve 5 yılda bir ödenen sabit bir bedel ile (2024 yılı için lisanssız santral başına MWh başına 3.000 TL lisanslı üreticiler için 30.000TL ) üretici kullanıcısı olarak kayıt işlemlerini tamamlarlar. Kayıt tamamlandıktan sonra, FOTON platformunda üretici hesapları açılır. Hesaplarına kanıtlanabilir üretimlerini yükleyerek, ilgili miktarı I-REC Kredisi olarak kaydetmiş olurlar. Lisanslı üretici için EPİAŞ verisi, lisanssız üretici için invertör verisinin kanıtlanabilir veri olarak iletilmesi yeterli olacaktır. Üretici kullanıcısının platforma kaydettiği MWh’ı satın alarak sertifikalandırma ticaretini yürüten ticari kullanıcılar, tüketicinin talebine istinaden sertifika işlemlerini platform üzerinden gerçekleştirirler.

 

 

Maliyet ve Ücretlendirme 

FOTON, 2024 yılı güncel maliyetlerinde üreticiden yüklediği (ihraç) birim MWh başına 0,75₺ bedel alır. İhraç edilen üretim kredileri başka bir firmaya satışı sağlanarak transfer edildiğinde birim MWh başına 0,075 ₺/MWh transfer komisyon ücreti alınmaktadır.

 

FOTON, üreticiden kendi tüzel kişiliği için öz tüketim sertifikası çıkarmak istediğinde, belgelendirme aşamasında itfa (sertifikalandırma) bedeli olarak birim MWh başına sabit 0,02€/MWh bedel almaktadır. Üretici, kredi transferi ve sertifika oluşturma yetkisi olan I-REC Ticaret firmasına, belirlediği satış fiyatından satış gerçekleştirerek, I-REC Ticari kullanıcı hesabına transfer eder. Tüketici için belgelendirme aşamasında ise itfa (sertifikalandırma) bedeli olarak birim MWh başına sabit 0,08€/MWh bedel alınmaktadır.

 

I-REC Kredilerinin Ortalama Satış Fiyatları

2024 yılı piyasa ortalamalarına göre, güneş ve rüzgar kaynakları için ortalama birim satış fiyatı 12₺/MWh, hidroelektrik ve jeotermal kaynaklar için ortalama 7₺/MWh, biyokütle kaynakları için ise ortalama 5₺/MWh olarak satış gerçekleşmiştir.

Satış Yöntemi

Üreticiler için santral kayıtlarının platformda yer alması, ticaret firmalarıyla doğrudan iletişim kurma ve avantajlı anlaşmalar yapma süreçlerini kolaylaştırır. FOTON web sitesinde yer alan kayıtlı santrallerde yer alan bilgilerinize istinaden doğrudan ulaşan ticaret firmaları tarafınıza alış teklifi sunabilirler. Bu teklifler, ortak paydada belirlediğiniz anlaşmalar yapmanızı sağlar. Alternatif olarak, FOTON platformunun alış-satış ticaret ekranını kullanarak satış teklifleri sunabilirsiniz. Bu ekran aracılığıyla, diğer üreticilerin satış tekliflerini takip ederek rekabetçi fiyatlarla satış yapabilme olanağı sağlar.

Yazar: Sıla GÜLMEZ