Enerjide Yeni Bir Dönem: Toplayıcılık, Dengesizlik Sönümlendirme ve Dengeleme Uzlaştırma Yönetmeliği
Enerji sektörü, son yıllarda artan yenilenebilir enerji kaynaklarının entegrasyonu ve dağıtılmış enerji kaynaklarının yaygınlaşmasıyla birlikte büyük bir değişimden geçiyor. Bu değişim, yeni iş modelleri ve teknolojilerin ortaya çıkmasına da zemin hazırlıyor. Bu yazıda, sektördeki en güncel trendlerden üçünü inceleyeceğiz: enerjide toplayıcılık, dengesizlik sönümlendirme ve dengeleme uzlaştırma yönetmeliği.
Enerjide Toplayıcılık Nedir?
EPDK tarafından bir veya birden fazla şebeke kullanıcısı ile söz konusu şebeke kullanıcıları adına elektrik piyasasında toplayıcılık faaliyeti yürütmek üzere anlaşma imzalamış olan toplayıcı lisansı veya tedarik lisansı sahibi tüzel kişi “toplayıcı”, toplayıcı tarafından bir veya birden fazla şebeke kullanıcısının tüketim ve/veya üretimlerinin birleştirilerek işletilmesi kapsamında gerçekleştirilen piyasa faaliyeti ise “toplayıcılık” olarak tanımlanmıştır.
Dengesizlik Sönümlendirme Nasıl Yapılır?
Elektrik şebekesinde, arz ve talep arasında her zaman bir denge olması gerekir. Yenilenebilir enerji kaynakları, arz ve talepteki dalgalanmalara karşı daha hassastır. Dengesizlik sönümlendirme, bu dalgalanmaları telafi ederek şebekenin istikrarını korumayı amaçlar. Bu, pil depolama, talep yanıt programları ve diğer esneklik çözümleri gibi çeşitli yöntemler kullanılarak yapılabilir.
Dengeleme Uzlaştırma Yönetmeliği Ne Getiriyor?
Dengeleme Uzlaştırma Yönetmeliği, Türkiye’de enerji piyasalarının işleyişini ve dengeleme sorumluluklarını düzenleyen bir yönetmeliktir. Yönetmelik, toplayıcılara ve diğer piyasa katılımcılarına yeni haklar ve sorumluluklar getiriyor. Ayrıca, dengeleme piyasasının daha şeffaf ve rekabetçi hale gelmesini amaçlıyor.
8 Mayıs 2024 tarihinde yayınlanan “Elektrik Piyasasında Toplayıcılık Faaliyeti Yönetmeliği Taslağı” ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından yayımlanarak ilgililerin görüşlerine açıldı.
Taslak yönetmelik ile birlikte; toplayıcıların elektrik piyasasında yürütebileceği faaliyetlerin yanı sıra toplayıcılık kapsamında gerçekleştirilecek işlemlere ilişkin usul ve esasların çerçevesi belirlendi. Taslak, toplayıcıların piyasa işlemlerine katılımını, görevlerini, yetkilerini ve sorumluluklarına ilişkin detaylara yer vermektedir.
Taslak yönetmelik ile paylaşılan birkaç önemli madde ise;
Toplayıcıların organize toptan elektrik piyasasına katılımlarını, ikili anlaşmalar yapmalarını ve portföylerindeki serbest tüketiciler için elektrik enerjisi ve/veya kapasitesi ticareti yapmalarını öngörmektedir. Ancak, toplayıcılar toptan satış faaliyetlerinde bulunamazlar.
Toplayıcılar, lisanslı veya lisans almak koşuluyla tedarik lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından işletileceklerdir. Ayrıca, dağıtım veya iletim şebekesine bağlı olan lisanslı veya lisanssız üretim tesisleri ile tüketim tesislerini portföylerine alabileceklerdir.
Yönetmelik taslağı, toplayıcıların uzaktan kontrol sistemlerini kurmalarını ve ölçüm sistemlerini sağlamalarını gerektirmektedir. Bu sistemlerin, elektrik piyasasının etkin işleyişi ve dengeleme mekanizmalarının sağlanması açısından hayati önemi bulunmaktadır.
Elektrik Piyasasında Toplayıcılık Faaliyeti Yönetmeliği Taslağı, EPDK’nın internet sitesinde 27 Mayıs 2024 tarihine kadar görüşe açıktır. İlgili tarafların görüşlerini bildirmesi ve önerilerini sunması beklenmektedir.
İlgili yönetmelik taslağı için: https://www.epdk.gov.tr/Detay/Icerik/4-14421/elektrikpiyasasilisansyonetmeligidegisiklikt
Enerjide toplayıcılık, dengesizlik sönümlendirme ve dengeleme uzlaştırma yönetmeliği, enerji sektöründe yeni bir dönemin başlangıcını işaret ediyor. Bu trendler, enerji sisteminin daha sürdürülebilir, esnek ve verimli hale gelmesine katkıda bulunacak.