Enerji verimliliği; artan enerji maliyetlerinin ekonomiye olan etkisinin hafifletilmesi, enerjide arz güvenliğinin sağlanması, enerji kaynaklarında dışa bağımlılıktan nedeniyle oluşan potansiyel risklerin düşürülmesi ve net zero odaklı üretim ekonomisine geçiş gibi birçok ulusal hedefi bütünleşik olarak kapsayan alandır. Enerji kaynaklarının öneminin her geçen arttığı günümüz koşullarında, sürdürülebilir bir şekilde kalkınmanın en önemli yapı taşlarından biri de enerji verimliliği çalışmalarıdır. Bu durum, dünyadaki pek çok ülkeyi enerji verimliliği çalışmalarına sevk etmiş ve bu konudaki önemli adımları hızlandırmıştır.
Artan nüfus artışı ve sanayide yaşanan gelişmelerden ötürü ülkemizin enerji tüketimi dünyadaki gelişmiş ülkelere kıyasla çok daha hızlı şekilde artmaktadır. Bu bağlamda, enerjinin israf edilmemesi, başta sanayi süreçleri olmak üzere enerjinin en verimli şekilde kullanılması için düzenlemeler yapılmıştır. 2012 yılında Enerji Bakanlığı tarafından yayınlanan “Enerji Verimliliği Strateji Belgesi” ile 2012-2023 yılları için enerji verimliliği hedefleri oluşturulmuş ve “Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı” hazırlanmıştır.
Hazırlanmış olan Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı bina ve hizmetler, enerji, ulaştırma, sanayi ve teknoloji, tarım sektörü gibi toplam 55 eylemi içermektedir. ilgilendiren yatay konulara yönelik toplam 55 eylemi kapsamaktadır.
Yapılan araştırmalara göre, Türkiye’de kişi başı enerji tüketimi gelişmiş ülkelere kıyasla daha düşük olmasına rağmen, hedeflenen enerji yoğunluğunun yüksek olması nedeniyle Türkiye’nin enerji tasarrufu çalışmaları yapması gerektiğini göstermektedir.
Türkiye ekonomisi, dünyada bulunan diğer gelişmekte olan ülkelere göre enerji tüketimi çok daha yoğun olan ekonomilerden birine sahiptir. Özellikle 2015’ten beri artan enerji maliyetleri, şirketler için personel giderleri ile beraber en büyük gider kalemlerinden birisi olmakta ve şirketleri büyük bir yükün altına sokmaktadır. Sanayi de yapılacak olan enerji etütleri ile enerji verimliliğinin sağlanmasına ek olarak, proses verimliliği ve sera gazı salımlarının da azaltılması sağlanmaktadır. Türkiye tarafından imzalanan ve 4 Kasım 2016 yılında yürürlüğe giren Paris Anlaşması ile de sera gazı salımının azaltılması için ülke olarak taahhüt verilmiştir. Anlaşma ile iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini minimuma indirmek amacıyla ülkelere farklı kaynaklardan sağlanacak olan finansman, teknoloji transferi ve enerji verimliliği çalışması imkanları sağlamalarını öngörmektedir.
Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı kapsamında enerjinin yoğun tüketildiği sanayilere yönelik Verimlilik Artıcı Projeler yapılmıştır. Her yıl duyurulan dönemlerde yapılacak olan başvurularla firmaların verimlilik artırıcı projeler yapması ve bu çalışmaları yaparken teşviklerden yararlanması hedeflenmiştir.
Teşvikler hakkında detaylı bilgi için: https://enerji.gov.tr/evced-enerji-verimliligi-destekleri-destekler-hakkinda
Tüm bu hedefler doğrultusunda, enerji verimliliği çalışmaları hem Türk ekonomisinin gelişmesi hem de globalde taahhüt edilen hedeflerin tutturulmasında büyük öneme sahiptir. Artması öngörülen enerji fiyatları sonucu, enerji verimliliği çalışmaları tüm şirketler için kaçınılmaz bir hal almıştır.
Yazar: Kartal SEZER