GÖNÜLLÜ ANLAŞMALAR

Gönüllü Anlaşma Nedir?

Gönüllü Anlaşma, bir endüstriyel işletmenin geçmiş beş yıllık referans enerji yoğunluğuna göre anlaşma yapıldıktan sonraki üç yılda enerji yoğunluğunu ortalama olarak en az %10 oranında azaltmayı taahhüt ederek T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile yaptığı anlaşmayı ifade etmektedir. Endüstriyel işletmeler, enerji sarfiyatlarını azaltmaya yönelik yaptıkları çalışmalar sonucunda tesislerinin enerji tüketimlerini azaltmaktadırlar.

Gönüllü anlaşma destekleri kapsamında taahhüdünü yerine getiren bir işletmenin anlaşmanın yapıldığı yıla ait enerji giderinin %30’u, 1 milyon Türk Lirasını geçmemek kaydıyla destek mahiyetinde nakdi olarak karşılanır.

Gönüllü Anlaşma Desteği Şartları Nelerdir?

Endüstriyel işletmenin;

• Sanayi veya Ticaret Odasına bağlı olması,
• Bakanlık ENVER Portalı’na kayıtlı olması,
• Enerji yöneticisi görevlendirmesi,
• Son üç yıla ait yıllık toplam enerji tüketim ortalamasının 500 TEP veya üzeri olması,
• Enerji tüketim bilgilerinin Bakanlık veri tabanına girilmesi,
• TS EN ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Standardına göre noter onaylı TÜRKAK Akrediteli belgeye sahip olmak veya belgelendirme başvurusu yapıldığına dair başvuru yapılan kurum veya kuruluş tarafından düzenlenmiş ıslak imzalı belge sunması,
• Kojenerasyon sistemlerine ait proje başvurularında, “Kojenerasyon Tesisi Verim Belgesi” almış olması gereklidir.

Gönüllü Anlaşma Desteği Şartlarından Kimler Yararlanabilir?

Elektrik üretim faaliyeti gösteren lisans sahibi tüzel kişiler dışındaki yıllık toplam enerji tüketimleri 500 TEP (Tona Eşit Petrol) ve üzeri olan endüstriyel işletmeler Gönüllü Anlaşma desteklerinden yararlanabilirler.

Gönüllü Anlaşma Başvuruları Ne Zaman Yapılır?

Gönüllü Anlaşma başvuruları her yıl Mayıs ayında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın “Enerji Verimliliği ve Çevre Dairesi Başkanlığı” tarafından posta ve email üzerinden kabul edilmektedir.

Gönüllü Anlaşma Desteklenme Süreçleri Nasıldır?

A)    Başvuru

• Gönüllü Anlaşma başvuru formu ile birlikte posta ve mail üzerinden Bakanlığa başvurulur.

B)    Değerlendirme

• Başvurular, gönüllü anlaşma değerlendirme komisyonu tarafından değerlendirilir.

• Başvuru formunda eksiği olmayan endüstriyel işletmelerin, önceki yıllara ait enerji yoğunlukları hesaplanır.
• Komisyon, gönüllü anlaşma yapmaya değer olan başvuruları referans enerji yoğunluğu değerinin ve taahhüt edilen enerji yoğunluğu azaltma oranının yüksek olması kriterlerini dikkate alarak, hesaplanan toplam puanlarına göre en yüksek puandan başlamak suretiyle sıralar.
• Gönüllü anlaşma yapılacak endüstriyel işletmeler, yapılan sıralama neticesinde en yüksek puandan başlamak suretiyle belirlenir.
• Belgelendirmek kaydıyla, işletmeye alındığı tarih itibarıyla beş yılını tamamlayamadığı için referans enerji yoğunluğu hesaplanamayan endüstriyel işletmeler için referans enerji yoğunluğu, son üç yıldaki enerji yoğunluklarının ortalaması olarak alınır.

C)    Gönüllü Anlaşma Yapılması

• Gönüllü anlaşma yapılması kararı verilen endüstriyel işletmeler, Bakanlığın resmi internet sayfası üzerinden ilan edilir.
• Bakanlık, resmi internet sitesinde yayınlanan ve Enerji Yoğunluğu Azaltımına İlişkin Gönüllü Anlaşma’da yer alan formata uygun olarak hazırlanan anlaşmalar Bakanlık ve endüstriyel işletme arasında imzalanır.

D)    İzleme Dönemi Ve Enerji Yoğunluklarının Takibi

• Endüstriyel işletmelerle Bakanlık arasında imzalanan anlaşmanın yürürlük tarihi, taahhütlerin yerine getirilmesi ve izleme dönemi; başvuruyu takip eden mali yılın Ocak ayının birinci günü olarak kabul edilir.

• Gönüllü anlaşmaya konu olan endüstriyel işletmenin enerji yoğunluğu anlaşma dönemi boyunca Bakanlık tarafından izlenir.

• Bünyesinde birden fazla işletme bulunan endüstriyel işletmelerindeki enerji yoğunluğu değişimleri, bakanlık tarafından ayrıca ENVER PORTALI ’nda kayıtlı veriler üzerinden izlenir.

• Endüstriyel işletmeler, başvuru yılından sonraki üç yıla ait enerji yoğunluklarının hesap edilebilmesi için enerji yoğunluğu hesabına esas teşkil eden bilgi ve belgeleri içeren ve Anlaşma İzleme Formu’nda yer alan izleme formunu, anlaşma dönemi içerisinde her yıl Mart ayı sonuna kadar Bakanlığa gönderir.

• Gönüllü anlaşma yapan gerçek veya tüzel kişilerin endüstriyel işletmelerin toplam maliyetinin yüzde yetmişten fazlasını oluşturan kısımlarının yurt içinde yapılan imalatlarla karşılandığı yeminli mali müşavir tarafından onaylanmış belgelerle ortaya konulan kojenerasyon tesisleri, yurt içinde imal edilmiş sayılır. (Üretim ve tüketim noktasının endüstriyel işletme sınırları içinde olması esastır.)

• İzleme formunda eksiği olmayan endüstriyel işletmelerin izleme dönemindeki enerji yoğunlukları formüller kullanılarak her yıl için hesaplanır.

E)    Desteklerin Verilmesi

• Enerji yoğunluğundaki azalma oranının hesaplanmasında referans enerji yoğunluğuna göre her yıl gerçekleşen farkların aritmetik ortalaması alınır.

• Anlaşma dönemi sonunda referans enerji yoğunluğunu taahhüt ettiği oranda azaltan endüstriyel işletmelere anlaşmanın yapıldığı yıla ait enerji giderinin yüzde otuzu, Bakanlık ödeneklerinin yeterli olması durumunda ve bir milyon Türk Lirasını geçmemek kaydıyla Bakanlık bütçesinden destek ödemesi yapılır.

• Uygulanacak desteğin ödeme planı anlaşma dönemi sonunda Bakanlık ödenekleri ile sınırlı kalmak kaydıyla Bakanlık tarafından belirlenir.

Gönüllü Anlaşmalar İle İlgili VTC ENERJİ Neler Yapar?

VTC Enerji, Kojenerasyon tesisi verimlerinin belirlenebilmesi için fizibilite çalışmalarının yapmaktadır.

VTC Enerji, Gönüllü Anlaşma süreci boyunca işletmeye süreç takibi ve süreç belgelerinin hazırlanması aşamasında endüstriyel işletmeye danışmanlık hizmeti sağlamaktadır.

VTC Enerji, Endüstriyel işletmenin enerji yoğunluğunun azaltılması sürecinde; enerji yoğun ekipmanlarda ölçüm, değerlendirme ve projelendirme aşamalarında endüstriyel işletmeye enerji verimliliği fırsatları tanımaktadır. Enerji yoğunluğunu azaltma adına yapılan enerji verimliliği çalışmaları enerji yoğunluğu azaltma aşamasında endüstriyel işletmelere büyük tasarruf imkanları sağlamaktadır.

Gönüllü Anlaşmalar Proje Örneği

VTC Enerji olarak enerji yoğunluğu azaltmaya yönelik bir çok proje içerisinde yer aldık. Seramik sektöründe faaliyet gösteren bir endüstriyel işletme, tünel fırın baca atık ısısını herhangi bir prosesinde yararlanmadan atmosfere atmaktadır. Atmosfere salımı yapılan egzoz gazı, yüksek sıcaklık ve yüksek debi miktarına sahiptir. VTC Enerji olarak, tünel fırın egzoz atık ısısının, işletmede bulunan dikey kurutucu brülörleri yakma havasının reküperatör vasıtasıyla ön ısıtılmasında kullanılması sağlanmaktadır. Bu proje sonrasında işletme, mevcuttaki ısıtma ihtiyacı için kullandığı doğalgaz miktarından tasarruf sağlamaktadır. Ayrıca, yakıt miktarındaki düşüşe bağlı olarak atmosfere salınan emisyon değerinde düşüş olmakta ve çevreyi kirletme oranında da azalma sağlanmaktadır. 

Yazar: Hakan Bildirici