VTC Enerji

Dengeden Sorumlu Grup Nedir?

blank

Dengeden Sorumlu Grup Nedir?

DENGEDEN SORUMLU GRUP NEDİR?

Piyasa katılımcıları, uzlaştırma dönemi bazında enerji dengesizlikleri ve dengesizliklerinin uzlaştırılması için Piyasa İşletmecisine karşı mali sorumluluk üstlenmektedir. Bu mali sorumluluğu üstlenen piyasa katılımcısı dengeden sorumlu taraf olarak adlandırılmaktadır.

Dengeden sorumlu grup kavramı ise piyasa katılımcılarının Piyasa İşletmecisine bildirmek suretiyle oluşturdukları ve grup içinden bir piyasa katılımcısının grup adına denge sorumluluğuna ilişkin yükümlülükleri üstlendiği grubu ifade etmektedir.

Dengeden sorumlu grup mekanizması sayesinde piyasa katılımcılarının bir araya gelerek toplam dengesizlik miktarlarını azaltacak şekilde portföy oluşturmalarına imkân tanınmaktadır. Böylelikle kendi grupları içinde yapacakları dengeleme ile daha az dengesizliğe maruz kalmaları amaçlanmaktadır.

Her bir piyasa katılımcısı dengesizlik oluşmaması adına sahip olduğu tüketim noktalarının çekiş miktarları ve tedarik taahhütlerini, yine kendi bünyesinde gerçekleştirdiği üretim ve alımlarla denk tutmaya çalışmaktadır. Piyasa katılımcıları, portföylerinde oluşan eksikliği gidermek ya da fazlalığı ortadan kaldırmak için ilk olarak Gün Öncesi Piyasasını kullanmaktadır. Gün Öncesi Piyasasında portföyün denkleştirilememesi durumunda ise ilgili piyasa katılımcısı Gün İçi Piyasasında işlem yaparak portföyünü dengeli hale getirme imkanına sahip olmaktadır.

Gün İçi Piyasasında yapılan işlemler sonucunda da denkleştirmenin gerçekleştirilememesi durumunda; katılımcılar sahip oldukları talep ile üretim arasındaki dengesizliği Dengeleme Güç Piyasası üzerinden cezalı bir şekilde alım ya da satım yaparak gidermek durumunda kalacaklardır. Örneğin; bir piyasa katılımcısı tüketiminden fazla üretime sahip olduğu durumda elinde fazla bulunan elektriği piyasa fiyatının altında satmak durumunda kalırken, tüketimin üretimden fazla olması durumunda üretim açığını piyasa fiyatının üstündeki bir fiyattan temin etmek zorunda kalmaktadır. Görüldüğü üzere portföy dengesizliklerinin giderilmesi piyasa katılımcıları üzerinde ciddi bir mali yük oluşturabilmektedir. Dengeden sorumlu grup mekanizması ile piyasa katılımcılarına bahsedilen dengesizliklerini azaltma ve ek bir gelir elde etme fırsatı sunulmaktadır.

Piyasada yer alan katılımcıların bir kısmı yüksek üretim ve düşük tüketim portföyüne sahiptir. Bu durum satış pozisyonu olarak da tanımlanmaktadır. Birtakım katılımcılar ise düşük üretim ve yüksek tüketim portföyüne sahiptir ve mevcut durumları alış pozisyonu olarak tarif edilmektedir. Bu çerçevede alış ve satış pozisyonuna sahip olan piyasa katılımcıları portföylerini Gün Öncesi Piyasası > Gün İçi Piyasası > Dengeleme Güç Piyasası sürecinden önce dengeden sorumlu grup mekanizması kapsamında dengeleyebilecek; birbirleri ile ters pozisyona sahip katılımcıların mevcut dengesizlikleri karşılıklı olarak sönümlenebilecektir.

Elektrik üretimi 100 birim, tüketim noktalarının toplam tüketimi 20 birim olan X piyasa katılımcısı ile üretimi 30 birim, tüketimi 70 birim olan Y piyasa katılımcısını ele alalım. Her iki katılımcının da Gün Öncesi ve Gün İçi Piyasaları üzerinden işlem yapmadığı senaryoda; X katılımcısı Dengeleme Güç Piyasasında 80 birim pozitif dengesizliğe düşerken, Y katılımcısı da 40 birim negatif dengesizliğe düşecektir. Ancak X ve Y katılımcıları birbirlerinin dengeden sorumlu grubu olduklarında; Y katılımcısının 40 birimlik üretim açığı, X katılımcısının 80 birimlik üretim fazlası ile sönümlenecektir. Böylece X ile Y’den oluşan dengeden sorumlu grubun dengesizliği 40 birim pozitif dengesizlik olarak gerçekleşecektir. Bu kapsamda 80 birimlik etkinlik sağlanmış olacaktır.

Dengeden sorumlu grup sinerjisinden faydalanan piyasa katılımcıları hem kendi maliyetlerini azaltmakta hem de grubunda bulunan diğer katılımcılara katkı sağlamaktadır. Kısacası dengeden sorumlu grup tüm tarafların karşılıklı olarak kazanç sağladığı bir sistem olarak tanımlanabilir. Yenilenebilir enerji üreticileri, yüksek elektrik tüketim miktarlarına sahip sanayi tesisleri, kojenerasyon santrali sahibi piyasa katılımcıları gibi farklı karakterlerde üyeler barındıran büyük dengeden sorumlu grupların oluşturulması, dengeden sorumlu grup sisteminden en fazla faydanın elde edilmesini sağlayacaktır.

 

VTC Enerji Dengeden Sorumlu Grubu

VTC Enerji, piyasa katılımcılarının maruz kaldığı dengesizlik maliyetlerini azaltabilmek adına kendi oluşturduğu Dengeden Sorumlu Grubu yönetmektedir. Bünyesinde yer alan serbest tüketicilerin de dahil olduğu geniş portföyde yarattığı sinerjiyle grubundaki piyasa katılımcılarına kazan-kazan prensibiyle değer katmaktadır.

VTC Enerji olarak; analitik araçlarımızın da desteği ile dengeden sorumlu grubumuzu katılımcılarımıza en yüksek avantajı sağlayacak şekilde yönetmeye özen gösteriyoruz. Yıllık hacmi 2.000.000 MWh olan grubumuzda, katılımcılarımıza 2021 yılı içinde ortalama %70 avantaj sağlamış durumdayız. Şeffaflık, eşitlik ve güvenilirlik prensipleriyle sektörde fark yaratan VTC Enerji Dengeden Sorumlu Grubu, kendi ihtiyaçlarına uygun olarak seçilen yeni üyelerle büyümeye devam etmektedir.

 

Betim DEMİR
VTC Enerji CEO Ofis Yöneticisi